Behandeling van Lichen Sclerosus met chinese geneeskunde

Dit artikel over lichen sclerose is in de loop van de tijd ontstaan. Een overzicht:

• Behandelresultaten Naar aanleiding van een casus beschrijving meldden zich meer patienten met Lichen sclerosis. De behandelresultaten (meer dan 70 % resultaat) leken me van dien aard dat ik besloot er een stukje over te schrijven.
• De eerste casus Een beschrijving van de eerste casus waardoor ik me in de behandeling van LS ging verdiepen
• Behandelen of genezen Is behandeling van LS met Chinese Geneeskunde symptoombestrijding of genezing en hoe kan het resultaat van de behandeling vergroot worden.

Lichen Sclerosus; Behandelresultaten

Lichen Sclerosus et Atrophicans, vaak afgekort als LS of LSA is een huid aandoening die gepaard gaat met verdikking, weefselverlies en/of vergroeiing van huiddelen. Vooral de huid van de externe geslachtsorganen is aangedaan. Het komt vooral voor bij vrouwen boven de 50, maar ook bij jonge vrouwen, meisjes en mannen. Secundaire klachten zijn pijn bij vrijen, jeuk en brandend gevoel. De exacte oorzaak wordt in de westerse geneeskunde niet begrepen, maar vermoed wordt dat het immuunsysteem een rol speelt. De meeste patienten met een dergelijke aandoening gaan in eerste instantie naar hun huisarts of specialist. Deze schrijft cortico-steroide zalf voor om het proces tot staan te brengen.

De TCM differentiaal diagnose is nier en lever yin xu voor de oudere vrouwen, en neigt meer naar leverbloed leegte met milt qi leegte en lever qi stagnatie voor de jongere vrouwen. Een minder vaak voorkomende situatie is die waar lokale stagnatie in de lever meridiaan (die de externe geslachtsorganen cirkuleert) stagneert als gevolg van damphitte. Het kenmerk hiervan is leucorrhoea. Behandeling vond plaats met Chinese kruiden in granulaat vorm (oraal) en/of kruiden zalf. De gebruikte kruiden formules waren standaard voor de genoemde syndromen, gedoseerd op 6 gram per dag granulaat. In het onderzoek werd de prescriptie zoals gebruikelijk aangepast aan de individuele TCM diagnose. De kruidenzalf bevat geen (toegevoegde) hormonen, corticosteroiden of pyrilizoide alkaloiden en werd geleverd door een geregistreerde apotheek. In het onderzoek werd niet zozeer de behandelmethode (kruiden/ zalf) getest, maar de behandelmethodiek (TCM methodiek/differentiaaldiagnose). De resultaten zijn in onderstaande tabel weergegeven.
Na stoppen met de behandeling komt lichte terugval voor, en weer opnieuw beginnen levert in alle gevallen waar de kruiden eerder werkten verbetering op.
Toelichting op groep geen resultaat:

• bij de gecombineerde situatie LS - nierinsufficientie waren de kruiden vooral gericht op het laatste. Dit met het idee dat LS moeilijker herstelt als de nierinsufficientie blijft bestaan. Over behandeling van nierinsufficientie met kruiden is redelijk wat geschreven. Een behandeling van 3 maanden met laag gedoseerde kruiden (20% van in literatuur aanbevolen dosering) is misschien te laag om iets te bereiken. Omdat we te weinig resultaat hadden is de behandeling afgebroken.
• In de casus met de enzymdeficientie was het niet mogelijk om kruiden naar binnen te krijgen of zalf te gebruiken zonder ernstige bijwerkingen, waardoor we behandeling hebben afgebroken.
• Van de 4 vrouwen met LS als gevolg van damphitte in de onderste warmer (leucorrhoea) reageerden 2 wel op behandeling en twee niet op eenduidige manier. Situaties met damphitte zijn vaak ook lastiger op te lossen en afhankelijker van bijvoorbeeld voeding en levensstijl.
• Een patiente met hevige hitte klachten als gevolg van een yin leegte reageerde niet op behandeling. Ondanks het regelmatig bespreken van voeding- en levensstijlfactoren konden we hier geen verandering in brengen. Ook westers medisch onderzoek leverde geen nieuwe inzichten. We stopten de behandeling omdat ik de situatie schijnbaar onvoldoende begreep.
• Doordat ik meer patienten kreeg uit het hele land ben ik meer telefonische consulten gaan doen. In de meeste gevallen zag ik een patient de eerste keer in levende lijve, en deed vervolgconsulten per telefoon. In een aantal gevallen werd het daardoor moeilijker om een goed idee van de actuele situatie te krijgen. Behandeling die in eerste instantie wel resultaat had werkte dan niet meer zonder dat voor mij duidelijk was waar dit aan lag.
• In geval van de therapieontrouw is natuurlijk geen resultaat te verwachten. De gebruikte kruidenformules zijn overigens niet vies van smaak. Als we deze 2 casussen niet meerekenen ligt het behandelresultaat procentueel hoger dan 90 %.

geschreven: 2016-10
update: 2021-11

105 patienten met diagnose LSA door arts leeftijd: 6 t/m 68, gemiddelde 47 jaar, 4 mannen/ 101 vrouwen behandeling met kruiden (103 p) en kruidenzalf (83p) gedurende 1-3 maanden
Goed resultaat: 89 patienten (85 %)		Geen resultaat (15 %)
23 patienten: vermindering pijn, jeuk en grotendeels herstel laesie	66 patienten: volledig herstel laesie, geen pijn	16 p: 1x bestaande complicatie: chronische nierinsufficientie 1x bestaande complicatie: P450 enzymdef. 2x bestaande complicatie: leucorrhoea 1x onbekende oorzaak: duidelijke hitte klachten die niet reageren op behandeling. Levensstijl? voeding? 4x onbekende oorzaak: behandeling werkt niet consistent. Vermoedelijk als gevolg van onvoldoende inzicht in actuele situatie 3x onvoldoende kruiden ingenomen 4x onbekende oorzaak (1 consult)

Lichen Sclerosus; casus rapport (geschreven 2013-06)

Drie jaar geleden behandelde ik een patient voor overgangsklachten. Enige weken na de start van de behandeling vertelde ze me dat de dermatoloog Lichen Sclerosus had geconstateerd en vroeg me of ik er wat aan kon doen. Ze had net als veel andere patienten bezwaar tegen de bijwerkingen van cortico-steroide zalven op lange termijn. Nou komt de diagnose van LSA min of meer overeen met die van overgangsklachten zodat de chinese differentiaaldiagnose alleen maar bevestigd werd. Mijn bijbel over TCM dermatologie: "Xu Yihou - Dermatology in Traditional Chinese Medicine" behandelde het onderwerp niet. Op zich is het geen probleem om zelf een formule te bedenken, maar Xu geeft vaak zinvolle informatie over de prognose en specifieke aanpak. De grote vraag was dus of de bedachte formule zou werken, en vooral in hoeverre het probleem echt opgelost kon worden.

De gekozen formule is een varatie op een formule die vaak gebruikt wordt voor de nabehandeling van huidklachten. Hij wordt gebruikt voor bloed en Yin leegte met jeuk en bloed stagnatie. We kozen voor behandeling met ruwe kruiden op een dosering van 150 gram dagdosering. Dit is ongeveer ruim 4 keer hogere dosering als de standaard dosering 6 gr/dag met granulaten (poeder). In dit soort gevallen monitoren we lever enzymen (met een Reflotron).

Na 3 weken kruiden was de jeuk zo goed als weg en werd de huid roder (beter doorbloed). Na herhaling van een aangepaste formule werd de huid ook elastischer. De GPT bleef stabiel rond de 11 u/l.

Vanwege de smaak van de kruiden en het snelle resultaat schakelden we over naar granulaat op een lagere dosering (12 gr DD = ong. 72 gram ruwe kruiden). De situatie bleef daarmee stabiel. Bij het stoppen met innemen van kruiden (ivm familieomstandigheden) kwamen de klachten in geringe mate terug (na een jaar).

Recentelijk meldde de patiente zich weer voor behandeling. Door gebruik van een externe applicatie (smeerwortelzalf) blijven de klachten rond de Lichen Sclerosis onder controle. De klachten waar ze zich nu mee meldde zijn zeker gerelateerd aan nier Yin leegte, en zijn mijns inziens een indicatie dat we de behandeling niet lang genoeg voort hebben gezet. Vanwege de snelle reactie van de Lichen Sclerosis in het begin en het langdurig wegblijven ervan verwacht ik betere resultaten bij langere behandeling.

Lichen Sclerosus; behandelen of genezen?

Regelmatig krijg ik de vraag of lichen sclerosus zou kunnen genezen. Alhoewel de westerse geneeskunde stelt dat dit onmogelijk is ben ik van mening dat dit onder bepaalde voorwaarden zeker mogelijk is.

Waar behandelen betekent dat je in staat bent de klachten te onderdrukken, betekent genezen dat je er voor eens en altijd van af bent. Natuurlijk zijn dat twee uitersten van een glijdende schaal en probeer je als therapeut zoveel mogelijk aan de 'geneeskant" van die schaal te komen. De grote vraag is waarom dat bij de ene patient beter lukt als bij de andere. Om dat uit te leggen kijken we naar de verschillende aspecten daarvan:

Diagnose Het is van belang een juiste diagnose te stellen: zowel vanuit de westerse geneeskunde als vanuit de chinese geneeskunde. Een juiste diagnose is in de chinese geneeskunde niet statisch; maar een continue veranderend proces waarin we de verschillende aspecten (voor LS: yin leegte, hitte, stagnatie, wind, bloed leegte, qi leegte, damp) vaststellen en aanpakken. Het heeft geen zin de situatie van een paar maanden geleden te behandelen, en daarom neemt de effectiviteit van behandeling toe als je een patient regelmatig ziet.

Behandelverloop Het herstelproces houdt ook niet perse op als de klachten die aan de oppervlakte liggen weg zijn. Er is natuurlijk een oorzaak. Als die blijft bestaan is de kans groot dat de situatie op langere of kortere termijn blijft bestaan. In die gevallen is het natuurlijk mogelijk om dat weer en blijvend te behandelen, maar het is niet de situatie waar je als therapeut naar streeft. Behandeling van de ondersliggende oorzaak gaat enerzijds met kruiden die het immuunsysteem aanpakken, en anderzijds door levensstijl te veranderen

De invloed van levensstijl Levensstijl beinvloed menselijk functioneren en dit wordt uitgebreid beschreven in de klassieke Chinese literatuur. Eigenlijk gaan de Chinesen er van uit dat bij elke ziekte levensstijl mede een rol speelt. Dit naast factoren van buitenaf als ziekteverwekkers, gifstoffen en klimatologische omstandigheden. Nu is het niet zo makkelijk om even uit te leggen wat dat is: een goede levensstijl. Het is ook voor iedereen anders ("wat goed is voor de een, is slecht voor de ander)". Het hangt ook af van de omstandigheden als bijvoorbeeld het seizoen en je leeftijd, je situatie. Helaas is een goede levensttijl geen truckendoos. Eerder een ontdekkingstocht waarin je verbanden leert zien en leert wat voor jouw situatie wel of niet werkt. Tijdens een consult ga ik graag in op specifieke situaties, maar ik heb meestal geen tijd om het complete verhaal te vertellen. Vandaar dat ik op mijn site een sectie over levensstijl heb die beter het complete plaatje laat zien. Daarin moeten nog veel dingen ingevuld worden, maar ik hoop dat op niet al te lange termijn verder aan te vullen. Leefstijladvies

Conclusie Wil je helemaal van je LS af?

• Kom regelmatig langs zodat we de actuele situatie kunnen behandelen
• Ga door met behandeling zodat we het onderliggende probleem aan kunnen pakken
• Begin met je ontdekkingstocht naar een gezonde levensstijl